co warto wiedziec przed wyjazdem do gruzji

Co warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji w 2023

Przed przyjazdem do Gruzji dużo czytaliśmy o kulturze, religii i obyczajach tego kraju. Nie spodziewaliśmy się, że na miejscu jeszcze tyle może nas zaskoczyć! Dziś przedstawiam Wam kilka ciekawostek oraz informacji, które warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji. Takie banały jak stolica czy waluta zostawiam wujkowi Google 😉

OSTATNIA AKTUALIZACJA POSTA – 05.2023

Rosyjski czy angielski? A może polski?

Wbrew pozorom nie jest to proste pytanie i ciężko na nie jednoznacznie odpowiedzieć. W Tbilisi spokojnie wystarczy angielski. We wszystkich miejscach turystycznych, restauracjach czy hotelach bez problemu dogadasz się w tym języku. Tylko kilka razy zdarzyło nam się, że osoba nas obsługująca nie rozumiała kompletnie nic po angielsku, ale menu było dostępne w tym języku, więc pokazywaliśmy palcem 😉

Jeśli jednak zależy Ci na złapaniu kontaktu z lokalsami – czy to w taksówce, guesthouse’ach, piekarniach czy na straganach – wtedy zdecydowanie przyda Ci się rosyjski. Jeśli nie miałaś/eś wcześniej styczności z tym językiem, polecam nauczyć się chociaż kilku podstawowych, niezbędnych zwrotów. Starsze pokolenie Gruzinów (dużo osób młodych również) biegle włada językiem rosyjskim i oczywiste jest dla nich, że my, będąc z Polski, też go znamy 🙈 Nie raz zdarzały nam się sytuacje, gdzie po naszej odpowiedzi na pytanie skąd jesteśmy, uradowany pan zaczynał nawijać po rosyjsku. Nasze zapewnienie, że niezbyt mówimy po rosyjsku, absolutnie nie przeszkadzało mu w zarzucaniu nas gradem pytań 😁

A co z polskim? Jeśli nie znasz rosyjskiego, do osób starszych na pewno lepiej zwracać się po polsku niż po angielsku. Dodatkowo gestykulacja, uśmiech i na pewno nie będzie problemu z dogadaniem się 😉

Unia Europejska

Na jakim kontynencie leży Gruzja? To warto byłoby wiedzieć przed wyjazdem, ale jedyna słuszna odpowiedź to: “Zależy kto pyta!”. Jedne źródła podają, że w Azji, inne, że to państwo europejskie. Sami Gruzini czują silne poczucie jedności z Europą i od lat starają się o przystąpienie do Unii Europejskiej. W stolicy spotkaliśmy więcej flag Unii Europejskiej niż w całej Polsce razem wziętej. Wiszą wszędzie – na ulicach, przy budynkach rządowych czy posterunkach policji.

Flaga UE powiewa zazwyczaj tuż obok flagi Gruzji - to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji
Flaga UE powiewa zazwyczaj tuż obok flagi Gruzji

Przywitania Gruzinów

Na przywitanie panowie całują się w lewy policzek. Jest to powszechny zwyczaj zarówno wśród młodszego, jak i starszego pokolenia 😉

Komunikacja miejska w Gruzji

Autobusy, busiki, marszrutki, pociągi i metro w Tbilisi – od wyboru do koloru! Komunikacja miejska w Gruzji, wbrew powszechnym opiniom, naprawdę sprawna. Cena pojedynczego przejazdu to 1 GEL~1,70 zł (w Tbilisi) lub 0,3 GEL~50 gr (w Batumi). Kilkuset kilometrowe trasy między miastami pokonywane kultowymi marszrutkami to koszt 15-25 GEL~25-42 zł.  

autobusy komunikacja transport w Tbilisi
Typowy autobus w Tbilisi

Taksówki

To jest rzecz, którą zdecydowanie warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji – taksówki są tanie! Przejazdy w obrębie miasta to koszt kilku(nastu) zł. My regularnie korzystaliśmy z aplikacji Bolt. Większość aut tej firmy to hybrydowe Toyoty Prius – komfortowe i z klimatyzacją. Dostępne są także inne aplikacje, które często oferują jeszcze tańsze przejazdy, np. Yandex czy Maxim, ale tych nie polecamy. Auta nie mają klimatyzacji, a kierowcy często błądzą, nie wiedząc, gdzie jechać. 

Można oczywiście wziąć też taksówkę stojącą na ulicy, ale radzę najpierw ustalić cenę przejazdu albo poprosić o włączenie taksometru.

Przykładowa taksówka zamówiona przez aplikację Bolt
Przykładowa taksówka zamówiona przez aplikację Bolt

Zwierzęta na drogach – to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji!

To jeden z tych elementów Gruzji, który podobał nam się najbardziej, bo wprowadza fajny folklor! Podczas naszych wypadów wynajmowanymi autami, mijamy na drogach dziesiątki frywolnie brykających krów, świń, koni czy kóz. W gruzińskich miasteczkach, na wsiach, a nawet w wysokich górach zwierzęta są pełnoprawnymi uczestnikami ruchu drogowego. Ba! Powiedziałabym nawet, że to one rządzą! Mimo ich pięknego wkomponowywania się w sielski krajobraz Gruzji, jeżdżąc autem należy zachować szczególną ostrożność. Czasami zwierzęta niespodziewanie wyskakują z rowu lub na zakręcie.   

Te krowy akurat nie leżą przy drodze, ale wyjątkowo lubię to zdjęcie 😁
Krowy pod Cminda Sameba w Stepancmindzie

Bezdomne psy i koty

A teraz dla kontrastu inny typ zwierząt – bezdomne psy i koty. Jest ich w Gruzji cała masa i są absolutnie wszędzie. Te błąkające się po większych miastach jeszcze nie wyglądają tak źle. Pewnie od czasu do czasu ktoś im coś rzuci czy same wygrzebią ze śmietnika. Za to te na wsiach… Sama skóra i kości 😢

Takich Reksiów, zazwyczaj w dużo gorszym stanie, pałęta się po Gruzji tysiące...
Takich Reksiów, zazwyczaj w dużo gorszym stanie, pałęta się po Gruzji tysiące…

Noclegi na dziko

Pod tym kątem jest w Gruzji pełna wolność i swoboda! Możesz spać, gdzie chcesz – czy to w aucie, czy w namiocie. Super opcja dla budżetowców! 😉

Wege jedzenie

Czy wegetarianie nie padną z głodu w Gruzji? Zdecydowanie nie! Gruzińska kuchnia, choć bogata w mięso, stoi również serami, jajami i wyrobami mącznymi. Polecamy chaczapuri, lobiani, chinkali z pieczarkami, ajapsandali, lobio, roladki z bakłażana i orzechów oraz pchali ze szpinaku i buraków. Dodatkowo nie sposób nie pożerać tam kilogramami tanich warzyw i owoców – soczyste arbuzy, przepyszne brzoskwinie i nektaryny, kolorowe winogrona i najsłodsze na świecie pomidory. Te ostatnie z ciepłym chlebkiem puri wchodzą jak złoto! 

O dostępności i cenach produktów roślinnych pisałam niedawno tutaj (kliknij).

Sztandarowe danie Gruzji - tu: chinkali z grzybami i z serem
Sztandarowe danie Gruzji – chinkali. Tu z grzybami i z serem

Płatne windy

To była dla nas ciekawostka! W części bloków przejazdy windą są płatne. W naszym pierwszym mieszkaniu w Tbilisi za taką przyjemność trzeba było zapłacić 0,1 GEL~ 13 gr 😁 Za to w apartamentowcu w Batumi otrzymaliśmy od naszego hosta kartę nabitą jakąś wartością pieniężną, którą każdorazowo musieliśmy przykładać do czytnika w windzie. Co ważne – płatny był zawsze tylko wjazd, zjazdy były darmowe 😉

Fast foody w Gruzji

W Gruzji królują amerykańskie Dunkin’ Donuts i Wendy’s! Jest też McDonalad’s, KFC, Domino’s Pizza, Subway i masa innych fast foodów.

Wendy's i Dunkin' Donuts w centrum handlowym w Tbilisi
Wendy’s i Dunkin’ Donuts w centrum handlowym w Tbilisi

Ofiara na kościół prawosławny

Na wielu gruzińskich ulicach, szczególnie w przejściach podziemnych, spotkać można takie małe skrzyneczki – to miejsca na ofiarę na kościół prawosławny.  

Przykładowa skrzyneczka, wszystkie wyglądają niemal identycznie - to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji
Przykładowa skrzyneczka, wszystkie wyglądają niemal identycznie

Okupowane ziemie w Gruzji – to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji!

Osetia Południowa i Abchazja to gruzińskie ziemie znajdujące się pod okupacją rosyjską. Łącznie to aż 20% terytorium Gruzji!

Kierownica po prawej stronie, auta bez zderzaków

W Gruzji nie ma obowiązkowych przeglądów technicznych, co mocno przekłada się na to, co widać na drogach 🙈 Spory procent aut nie posiada przedniego zderzaka albo jeździ z odsłoniętą chłodnicą. 

Mimo, że ruch w Gruzji jest prawostronny, to wiele aut ma kierownicę z prawej strony – to efekt sprowadzania tanich aut z Japonii 😁

Brak zderzaka to absolutni klasyk gruzińskich dróg - to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji
Brak zderzaka to absolutny klasyk gruzińskich dróg

Późne rozpoczęcie dnia

Jeśli jesteś rannym ptaszkiem, to musisz to wiedzieć przez wyjazdem do Gruzji, żeby móc zaplanować tu swoje dni 😉 Ciężko o 7 czy 8 rano kupić chleb, ale o 21 już jak najbardziej i to świeżo wypiekany! O podobnej porze bez problemu pójdziesz też do fryzjera czy na manicure. Dzień zaczyna się dość późno (koło 10tej), za to trwa do późnych godzin nocnych.

Pay boxy

Automaty (zazwyczaj niebieskie i pomarańczowe) znajdziesz dosłownie na każdym kroku! Możesz w nich doładować kartę na komunikację miejską, opłacić rachunki czy mandaty, zapłacić za parking i wiele, wiele więcej.

W pay boxach załatwić można wiele spraw życia codziennego - to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji
W pay boxach załatwić można wiele spraw życia codziennego

Ołtarzyki za zmarłych

Widzieliśmy je tam, gdzie kończył się asfalt, a zaczynały trudne do pokonania drogi, często nad przepaścią. Tym, którzy na ponieśli na nich śmierć, na pamiątkę postawiono ołtarzyki (często ze zdjęciem zmarłego). Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że w tych miejscach stoi czacza lub wino. Tradycja nakazuje zatrzymać się, wysiąść z samochodu, wypić za zmarłego i… jechać dalej! Tego nie szanujemy ❌

Kult Stalina – to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji!

Kult Stalina jest w Gruzji wciąż żywy. Ten, który dla nas Polaków na zawsze pozostanie ludobójcą, tu bywa uważany za bohatera. Wśród starszego pokolenia wciąż popularne jest wznoszenie toastów za Iosifa – sami byliśmy tego świadkami 😕 W Gori, czyli miasteczku, w którym się urodził i mieszkał przez pierwszych 5 lat życia, znajduje się muzeum ku jego czci. 

Zakupy przy drodze

Hałdy arbuzów i melonów, skrzynie pełne pomidorów, gotowana kukurydza czy worki orzechów – to normalny obrazek towarzyszący gruzińskim drogom. Na najbardziej uczęszczanych trasach, szczególnie tam, gdzie jeżdżą marszrutki, często znajdują się też stragany z miodem, czurczchelami i innymi smakołykami 😉

Handel przydrożny w Gruzji kwitnie!
Handel przydrożny w Gruzji kwitnie!

Panowie czekający na pracę

Początkowo, mijając codziennie tych samych kilku mężczyzn siedzących na chodniku w nieturystycznej dzielnicy Tbilisi, nie mieliśmy pojęcia w jakim celu (oprócz towarzyskiego) mogą tam być. Okazało się, że to tzw. złote rączki, które wraz ze swoimi sprzętami (często skrzynka z narzędziami czy piła) oczekują aż ktoś “wypożyczy” ich do pracy.

Autostop w Gruzji

Od znajomych autostopowiczów wiem, że ta forma podróżowania działa w Gruzji całkiem sprawnie. Sami mieliśmy okazję spróbować autostopu na Gruzińskiej Drodze Wojennej i bez problemu złapaliśmy podwózkę z Gudauri do Stepancmindy. W podziękowaniu gruzińskiej ziemi 😂 miesiąc później to my podwieźliśmy na trasie naszego road tripa gruzińskie małżeństwo, któremu zepsuło się auto 😉 

Gaz

Sieć nadziemnych rur, w których płynie gaz to stały element krajobrazu gruzińskich wiosek i małych miasteczek. 

Rury gazowe na gruzińskiej wsi - to warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji
Rury gazowe na gruzińskiej wsi

Szklane posterunki policji w Gruzji

To efekt rządów prezydenta Micheila Saakaszwiliego, który po objęciu władzy w 2004 roku rozpoczął intensywny rozwój Gruzji. Szklane komisariaty to znak walki z powszechną w tamtych czasach korupcją, a wybór szkła jako budulca miał być symbolem transparentności służb.

Przykładowy komisariat policji w Gruzji
Przykładowy komisariat policji w Gruzji

Czy któryś z tych punktów Cię zaskoczył? A może byłaś/eś już w Gruzji i dopiszesz coś do naszej listy? Zapraszam do komentowania! 😊